Metabolik cerrahi, son yıllarda yapılan klinik araştırmalarla obez ve diyabet hastalarına önerilen bir tedavi yöntemi olmuştur. 1925 yılında mide operasyonlarının hem obezite hem de diyabet şikâyetlerini ortadan kaldırdığına yönelik çalışmalar, günümüzde obezite ve diyabetin metabolik cerrahi yoluyla tedavi edilmesine yönelik çeşitli operasyon yöntemleriyle desteklenmiştir.
- Gözlemler, Tip 2 Diyabetin cerrahi ile iyiye gidebileceği, hatta iyileşebileceğini neredeyse 1 asırdır söylüyor.
- 1920’lerdeki çalışmalar, ülser veya kanser için yapılan ameliyatların diyabette dramatik iyileşmelere sebep olabileceğini belirtiyor.
- 1950’lerde bariatrik cerrahinin gelişinden sonra gastrointestinal cerrahi sonrası diyabetin remisyonunu artmasıyla ilgili gözlemler raporlanıyor.
- 2000’li yıllara doğru deneysel kanıtlar gastrointestinal anatominin değiştirlmesi mekanik bir yolla glikoz metabolizmasını etkiliyor. Son 10 yılda çok sayıda randomize klinik çalışma bu konuyu doğruluyor.
Konuyla ilgili daha detaylı bilgi edinmek için Obezite ve Metabolik Hastalıklar Cerrahı Doç. Dr. Hasan ERDEM’e sorduk.
Diyabet, Cerrahi Yol İle Nasıl Tedavi Ediliyor?
Metabolik cerrahi uygulanan diyabet hastaları, zamanla insülin kullanımını azaltmışlardır.
Metabolik cerrahi olan diyabet hastaları üzerinde yapılan araştırmalarda yaşam süresinin metabolik cerrahi ile arttığı ortaya konulmuştur.
Tip 2 ve Obezite Hastalarında İzlenen Tedavi Algoritması
Standart Metabolik Cerrahi Prosedürleri
- Kabul edilmiş 4 cerrahi tekniğine göre BPD>RYGB>VSG>LAGB olarak sıralayabiliriz.
- Aynı sıralamanın tersi ise operasyonların güvenliği için geçerlidir.
Roux-en-Y Gastrik Bypass (RYGB)
- Mide bölünür ve küçük bir pouch oluşturulur. Gastro-jejunal anastomoz oluşturulur. Remnant mide, duodenum ve proksimal jejunum besinlerle temastan dışlanmıştır. Safra ve biliopankreatik sıvılar aşağıya doğru yönlenir.
Vertikal Sleeve Gastrektomi (VSG)
- Mide küçük kurvatur boyunca vertical olarak rezeke edilir. Kol şeklinde bir mide bırakılır. Herhangi bir barsak anastomozu yoktur.
Gastrik Band (LAGB)
- Şişirilebilen bir band midenin proksimal kısmına yerleştirilir. Bant cilt altındaki porta serum enjekte edilerek ayarlanabilir.
Biliopankreatik Diversion (BPD)
- Mide horizontal (klasik bpd) veya vertical olarak (duodenal switch) rezeke edilir. Duodenum, jejenum ve ileumun bir kısmı bypass edilir. Besinler ve biliopancreatic sıvı ileumun distal 50-100 cm’inde karışır.(ortak kanal)
Yan Etkiler & Komplikasyonlar
- Son 2 dekadda bu operasyonların güvenliği ileri derece artmıştır. Mortalite oranı kolesistektomi, histerektomi ve kalça replasmanına benzer oranda yani %0.1-0.5 olarak rapor edilmiştir. Major komplikasyonlar %2-6, minor komplikasyonlar %0-15’tir. Uzun dönem komplikasyonlar cerrahi yönteme göre değişiklik göstermektedir. Bunlar arasında fıtık, barsak tıkanıklığı, marjinal ülser, anastomoz darlığı, band erozyonu ve kayması vardır.
- Bunların haricinde beslenmeye bağlı komplikasyonlar da görülmektedir. Görülme ihtimali çoktan aza doğru olacak şekilde demir eksikliği, anemi, kemik fraktürleri, postprandial hipoglisemi, steatore/diare, protein malabsorbsiyonu olarak sıralanabilir.
Kaynak: Doç. Dr. Hasan Erdem – Obezite Ameliyatı
