İdrar rengi ve idrar özellikleri tıbbın başlangıcından beri hastalıkları teşhiste her zaman faydalı olmuştur. İdrarın rengi, yoğunluğu ve kokusu sağlığımız ile ilgili birçok şey anlatır bize.
Pigmentler, bazı özel yiyeceklerdeki bileşikler ve ilaçlar idrarınızın rengini değiştirebilir.
Örnek vermek gerekirse; pancar turşusu, üzüm ve baklagiller en çok idrar rengine etki edenlerdendir.
Ayrıca, birçok reçetesiz ilaç idrarın rengini canlı tonlara dönüştürebilir, yani eğer idrar renginiz ahududu kırmızısı, limon yeşili ve yeşilimsi mavisi tonlarındaysa muhtemelen kullandığınız ilaçlardan kaynaklanıyordur.
İdrarda olağandışı renklerin ortaya çıkması bazı hastalıkların belirtisi olabilir. Örnek olarak, koyu kırmızı ya da kahverengi idrar rengi Porfiria hastalığının habercisidir, bu da kırmızı kan hücreleri rahatsızlığı anlamına gelebilir.
Genellikle doğal idrar rengi tükettiğimiz su miktarına bağlıdır. Gün içerisinde tükettiğiniz su miktarı ne kadar çok olursa idrarınızın rengi de bir o kadar açık ve şeffaf olacaktır, aynı şekilde su tüketiminiz az ise idrarınızın rengi daha koyu bir ton alacaktır.
Ancak, bazı nedenlerden dolayı idrarınız olağan dışı bir renk alabilir. Peki, bu renkler nelerdir ve sağlığımız açısından idrar renkleri bize neler ifade eder?
İdrar rengi neden değişir?
Yukarıda belirttiğimiz gibi idrar rengi, tükettiğimiz içecekler, yiyecekler ve ilaçlara bağlı olarak değişebilir.
Kırmızı veya Pembe idrar rengi ne anlama gelir?
Bu tonlardaki bir idrar genellikle ciddi bir rahatsızlığın belirtisi değildir. Peki, bu rengin ortaya çıkmasına neler sebep olur?
- Yiyecekler: Pancar turşusu, böğürtlen ve ravent (kuzukulağı familyasından bir bitki) idrarın rengini kırmızı veya pembe tonlarına dönüştürebilir.Eğer yukarıda belirtiğimiz yiyecekleri tüketmediyseniz bu rengin ortaya çıkmasına neden olan diğer faktörler devreye girmiştir demektir.
Kırmızı veya Pembe rengi idrar sebepleri:
- İdrar Yolu Enfeksiyonları,
- Prostat,
- Kanserli Veya Kanser Olmayan Tümörler,
- Böbrek Kisti,
- Uzun Mesafe Koşuları,
- Böbrek Veya Mesane Taşı.
- Kullandığınız ilaçlar: Rifampin (Rifadin, Rimactane) bir antibiyotik olup genellikle verem tedavilerinde kullanılır, bu ilaç idrarın rengini pembe veya kırmızıya dönüştürebilir, öte yandan idrar yolu rahatsızlıklarını uyuşturmak için kullanılan Phenazopyridine ilacı da idrar rengini değiştirir.
Turuncu idrar rengi ne anlama gelir?
Bu renk tonu genellikle düşük su tüketimi, gıda boyaları tüketiminde, safra kanalı ve ya karaciğer problemlerinde ortaya çıkan bir renktir.
Mavi ya da Yeşil idrar rengi ne anlama gelir?
Nadir rastlanan idrar renklerdir, ancak aşağıdaki durumlarda görülebilir:
- Gıda boyaları: Bazı renkli gıdalar idrarın yeşilimsi bir ton almasına neden olur. Ayrıca, bazı böbrek veya mesane deneyleri için bu boyalardan kullanılır, bu da idrarın renginin mavi veya yeşil olmasına neden olur.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar idrar rengini mavi veya yeşile dönüştürebilir. Örnek: Amitriptyline, Indomethacin (Indocin) ve Propofol (Diprivan).
- Tıbbi rahatsızlıklar: Nadiren görülen genetik bir hastalık olan kanda kalsiyum seviyesinin yüksek oluşu, idrar renginin mavi olmasına neden olur. Bu renge sebep olacak diğer bir neden ise idrar yolunda olan bir bakteridir.
Kahverengi idrar neden olur?
Kahverengi idrar tonuna sebep olan unsurlar:
- Yiyecekler: Yüksek miktarda bakla, Ravent ya da Aloe Vera (sarısabır) tükettiğiniz de bu besinler idrar renginin koyulaşmasını sağlar.
- Tıbbi rahatsızlıklar: Bazı böbrek ve akciğer rahatsızlıkları idrarın rengini koyu kahveye dönüştürebilir. Ayrıca idrar yolu enfeksiyonlar da bu rengin oluşmasına sebep olur. Aşırı spor egzersizleri nedeni ile oluşan kas zedelenmeleri idrar renginin koyulaşmasına sebep olur.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar idrar rengini koyulaştırarak kahverengi görünümü verebilir, bunlara örnek olarak:
- Chloroquine ve Primaquine gibi antimalarial ilaçlar,
- Metronidazole (Flagyl) ve Nitrofurantoin gibi antibiyotikler,
- Laxatives içeren Cascara veya Senna,
- Methocarbamol (kas gevşetici).
Koyu Sarı idrar ne anlama gelir?
İdrarınızın rengi koyu sarı ise korkmanıza gerek yok, belli ki çok fazla su tüketmemişsiniz veya spor gibi aktiviteler yapıp vüvudunuzun su kaybetmesine sebep olmuşsunuzdur, koyu sarı idrar rengi için yapmanız gereken tek şey bu su kaybını telafi edecek miktarda su tüketmek. Bir diğer sebebide kullandığınız vitaminler olabilir, örnek olarak çok fazla B vitamini kullanıyorsanız idrar renginizin koyu sarı olabilir, her iki durum için normalde tükettiğinizden daha fazla su tüketmenizi öneriyorum.
İdrar rengi değişimine sebep olan faktörlere aşağıdakileri sunabiliriz:
- Yaş: Genellikle yetişkin insanlarda mesane ve böbrek tümörleri çok görünür ki bu da idrarda kan oluşumuna neden olur. 50 yaş ve üzeri erkeklerde idrar kanaması genellikle prostat büyümesinden kaynaklanır.
- Cinsiyet: Kadınların %50’sinde idrar yolu enfeksiyonu bulunur ki bu da kanlı idrara neden olur. Erkeklerde ise genellikle böbrek veya mesane taşı bulunur.
- Aile geçmişi: Ailesinde böbrek hastalıkları veya taşı olanlar bu sorunlarla karşı karşıya gelmeleri daha olağandır, her iki durumda idrarda kan olmasına neden olur.
- Ağır egzersizler: Uzun mesafe koşucuları ve ağır egzersiz yapanlar idrarlarından kan gelme sorunu yaşayabilirler.
Ne zaman bir doktora başvurmamız gerekir?
İdrar rengi değişimi önemli bir göstergedir ve riske atılmaması gerektiğini önemle vurgulamak gerek, eğer bir sabah lavaboda “idrarımın rengi kırmızı” diye görürseniz hemen doktora başvurmanızı tavsiye ederim.
- İdrarda bulunan görünmez kan: Kanlı idrar genellikle idrar yolu enfeksiyonları ve böbrek taşı hastalıkları sırasında ortaya çıkar. Her iki rahatsızlık idrar sırasında acıya neden olur. Eğer idrarınızdan kan geliyor ve hiç acı his etmiyorsanız işte bu kanser gibi daha büyük bir sorun ile karşı karşıya olduğunuzun bir göstergesidir.
- İdrarınızın rengi koyu veya turuncu ise ve bunların yanı sıra soluk dışkı, cildinizin ve gözlerinizin rengi sarımsı olmuş ise bir doktora görünmeniz gerekecektir.
Doktora gitmeden önce neler yapabilirsiniz?
- Kendinizde gözlemlediğiniz tüm belirtileri not alın.
- Kullandığınız tüm ilaçları ve vitaminlerin bir listesini hazırlayın ve doktorunuza gösterin.
- Aklınıza takılan soruları bir kâğıda yazın ve doktorunuza sorun, isterseniz aldığınız cevapları unutmamak için bir kâğıda yazın.
Doktorunuz ile görüştüğünüzde size yöneltilebilecek sorular nelerdir?
Doktorunuz durumunuzu teşhis etmek için idrar rengi, kokusu ve benzeri konular hakkında bir takım sorular soracaktır, bu sorulara doğru cevap vermek hastalık teşhisi konusunda çok önemlidir, aşağıda doktorunuzun size sorabileceği bazı soruları sıralıyorum:
- İdrarınızın rengi nedir?
- İdrarınızda kan veya kan pıhtıları gördünüz mü?
- İlk ne zaman idrarınızın renginin değiştiğini fark ettiniz?
- Bu hep olan bir şey mi yoksa ara sıra mı oluyor?
- İdrarınızdan gelen farklı bir koku oldu mu?
- Normalden daha fazla mı yoksa daha az mı idrar yapıyorsunuz?
- İdrar sırasında bir ağrı oluyor mu?
- İştahınızda bir değişiklik oldu mu?
- Normalden daha çok mu yoksa daha az mı susamış gibi oluyorsunuz?
- Daha önceden bir idrar sorununuz var mıydı?
- Hangi ilaçları tüketiyorsunuz?
Doktorunuzun sizden isteyebilecekleri testler:
Doktorunuzun daha detaylı bir teşhis koyması için sizden isteyebileceği bazı testler mevcuttur
- İdrar tahlili: Doktorunuz bu tahlilleri idrarınızdaki kırmızı kan hücrelerini, yüksek seviyedeki protein miktarını ve vücuttan çıkmış mineral miktarını öğrenmek için isteyecektir. Bunun nedeni bu unsurların böbrek ve idrar yolu sorunlarının göstergesi olabilmesidir.
- Kan testi: Bazı kan testleri kreatinin ve kan üre nitrojeni değerlerini ve eğer böbreğinizde bir sorun varsa kan dolaşımında oluşan atıkları ölçmek için sizden istenilebilir. Doktorunuz bedeninizdeki enzim seviyesine ve diyabetinizin olup olmadığını kontrol etmek için sizden bir kan örneği alabilir.
İdrar Rengi Değişimi Tedavisi:
İdrar renginin belli bir tedavisi yoktur, doktorunuz bu duruma sebebiyet veren bulguları tespit edip onlara müdahale ederek bu sorunu çözecektir.
İdrar renginiz koyu ve daha yoğun kokuya sahip ise vücudunuzun su seviyesinin düşük olduğunu gösterir, bu durumda başta su olmak üzere sıvı tüketiminizi arttırmanız gerekmektedir.
Unutmayın su tüketmek her zaman sağılığınız için faydalıdır, sürekli olarak günde 3 litreye kadar su içebilirsiniz ve bu vücudunuzdaki toksinlerin daha hızlı atılmasına ve özellikle cildinizin gençleşme ve canlanmasında etkili olacaktır.
Bu yazıyı okuduktan sonra hemen kalkıp mutfaktan bir bardak su alıp içmenizi tavsiye ediyorum.
[rwp-review id=”0″]
Benim ki siyah gibi ama fazla koyu değil ne anlama gelir?
Merhaba Utku bey, Siyah renkteki idrarın nedenlerinden biri az miktarda sıvı tüketimidir diğer bir neden ise böbreklerinizde bir sağlık sorunu olmasından kaynaklana bilir. Bu gibi bir durumda doktorunuza başvurup tahlil yapmanız en doğru karar olacaktır.
2-3 yıl once Bir sabah idrarimda pıhtılı kan geldi. Tahliller yapıldı, röntgen ve ultrason, prostat muayenesi… hiçbir şey bulunmadı. Antibiyotik ve birkaç ilaç tedavisi yapıldı. Bir daha olmadı. Neden olabilir? Ne yapmalıyım? Teşekkürler..
Bugün idrarimin kahverengi geldiğini farkettim korktum.biraz internette baktım ama yinede icim rahatlamadi.hicbir yerimde bi agri bi sızı yok neden oluyo acaba ilk oldugu için beklemeyi tercih ediyorum sizce napmaliyim
Merhaba Fatma Hanım, Gün içerisinde tükettiğiniz sıvı miktarının az olması idrarınızın koyu renkte olmasını sağlaya bilir bu yüzden gün içerisinde 1 litre su tüketmeye çalışın.
Eğer idrarınızın rengi normale dönmüyorsa bir doktora başvurarak böbrek, akciğer veya idrar yolu enfeksiyonunuzun olup olmadığı kontrol ettirin.
Merhaba
Birkaç yıldır kasıklarımda ağrıyla beraber idrar yanması ve daha çok sabahları neredeyse kahverengi sayılabilecek renkte idrar sorunum oluyor ayrıca idrar kesik kesik geliyor. Ancak tahliller hep temiz çıkıyor. Geçen sene ultrasonda böbreklerimde taş göründü ancak tomografide taş çıkmadı dolayısıyla Dr tomografiyi baz aldı ve tedavi etmedi. Şikayetlerim hala devam ediyor :((
Merhaba,
Bahsettiğiniz belirtiler böbrek taşı belirtileridir, doktorunuzun test sonuçlarına göre işlem yapmaması normaldir ancak tekrar test yaptımanızı önerebilirim, böbreklerinizde küçük boyutlarda taş var ise taramada çıkmamış olma ihtimali mevcut.
Meraba
Ben bu 5 gündür ay basi oldum bu 2 gündür de idrarim kuyu kahverengi çıkıyor acaba adetten dolayı mi oluyor ilk defa bende de bole oluyor hiç bir hastaligimda yok .
Merabalar benim idrarimda koyu kahverengi görüyorum bu iki gündür hiç bir hastaligimda yok acaba adetliyim diyemi bole oldu ?
Merhabalar, adet döneminiz gecikmiş ise idrarınızda koyu kahverengi görünmesi normaldir. Diğer bir neden de adet döneminde vücudumuzun sıvı kaybetmesi nedeniyle ortaya çıkar gün içerisinde tükettiğiniz sıvı miktarını arttırırsanız idrarınızın rengi normale dönecektir.
Merhaba ben evdeyken ağır egzersizler yaptım ve hemen gecesinde idrarımın rengi değişmeye başladı ağrılı ve az bir şekilde idrarımı yaptım idararım kahve ve kırmızı renkleri arasındaydı acaba bi hastalıktan dolayımı böle oldu yoksa yaptığım egzersiZlerden dolayımı
Merhabalar Derya Hanım,
Hematuria, diğer adı ile idrar’da kan görülme durumu genellikle ağır sporlardan sonra görülür özelliklede koşucularda çok rastlanan bir durumdur. Günümüzde henüz tam nedeni bilinmese de araştırmacılar ağır sporlardan sonra mesane ön duvarına zarar geldiğini bunun sonucunda idrarda kan görüldüğünü belirtiyor.
Yaptığınız sporlara biraz ara verin tekrar spora başladığınızda kendinizi daha az yoracak egzersizler seçmeyi deneyin ve kesinlikle gün içerisinde 1-2 litre su tüketmeyi unutmayın. Eğer hala idrarınızdaki renk değişimi düzelmiyorsa doktorunuza başvurmanızı tavsiye ederim.
Merhaba yumurtlama döneminde idrar renginin koyulaşması normalmidir ?
kapalı sarı geldiğinde idrarımda yanma oluyor şeffaf geldiğinde ise yanma olmuyor yaşım 15 okulda yanma yūzūnden çok sorun yaşıyorum doktora gittiğimde ilaç verdi kullandım ama tekrar başladı nedenlerini yazarmısınız
İki yaşında bir oğlum var. Ve dün bugün çisi sürekli ahududu renginde. Doktora gitmeli miyim ?
Geçen gün idrarımdan kan gördüm ondan yaklaşık 1ay kadar önce de görmüştüm kabız olduğum için olabilir mi kolonoskopi isterler mi
Ayran gibi yoğun ve beyaz idrar neyin habercisidir Ne yapmalıyız teşekkürler şimdiden
Merhabalar, yaklaşık 20-25 gün boyunca kasıklarda (yada idrar kesesinde) ağrılar oldu, özellikle uzun süre tuvalete gitmediğimde. Ve suan 3 gündür idrarım çok koyu renkte gelmekte, pembe yada kahverengi, hiçbir ilaç kullanıyorum, cevabınız için önceden teşekkürler…
Merhaba kirmizi idrar sorunum oldu.simdiye kadar boyle bisey yasamadim.acaba neden ola bilir