GPS Nedir?
GPS, Küresel Konumlama Sistemi anlamına gelen İngilizce “Global Positioning System” kelimelerinin baş harflerinin kısaltmasıdır.
GPS’in Kullanım Alanları
GPS, denizaltıların ve gemilerin konumlarını tespit etmek için başlattığı projeler sonucunda Amerika Birleşik Devletleri tarafından askeri amaçlı olarak 1978 yılında geliştirilmiştir.
Sistemin kontrolü ABD Savunma Bakanlığındadır. 11 uydunun yer aldığı bu sistem sadece ABD askeri amaçlı olarak kendisi kullanmaktaydı.
1983 yılında Koreli bir sivil uçağın yanlışlıkla ABD karasularına izinsiz olarak girmesi ve bu uçağın düşürülmesi sonucu insanların zarar görmesiyle GPS’in sivil kullanıma açılması sağlanmıştır.
1993 yılında ABD uydu sayısını 24’e çıkarmıştır. Bu 24 uydudan 21’i aktif kalan 3’ü ise yedek olarak bekletilmekteydi. Yeryüzünde kapsanması gereken alanların artması ile 2011 yılından “Expandable 24” projesiyle uydu sayısı 27’ye çıkartılmıştır.
Bunun için 24 uydudan 3’ünün yerine 6 uydu yerleştirilerek genişletme işlemi yapılmıştır. Günümüzde ise 12 adet BLOCK IIR, 7 adet BLOCK IIR(M) (BLOCK IIR’ın modernize edilmiş versiyonu) ve 12 adet BLOCK IIF olmak üzere 31 uydu aktif olarak çalışmaktadır.
GPS uydularının yörüngeleri
GPS uyduları 20200 km uzağımızda yer alan yörüngede Dünya etrafında 12 saatte 1 tur atacak şekilde hareket ederler. GPS uydularının doğru sonuç vermesi için yörüngelerinin sabit olması gerekir.
Yörüngelerindeki küçük bir sapma Dünyada kilometrelerce sapmalara neden olmaktadır.
Bunun için üzerlerindeki motorlarla konumlarını düzeltirler. Bu uydular Güneş enerjili sistemler olsa da Güneş ışınlarını görmedikleri zamanlarda üzerlerindeki yakıtları kullanırlar.
Bu uyduların asıl görevi olan konum sinyali gönderme işlemi ile birlikte uydular yakıtlarını bir süre sonra tüketirler.
GPS uyduları ömürlerini tamamladıkça uzay çöplüğüne gönderilir ve yerine yenisi gönderilir. Uydularının kullanım ömürleri gelişen teknoloji ile birlikte artmıştır.
7.5 yıl ömürlü uydularla başlayan proje 2010 yılında gönderilen uydularda 12 yıl ömürlü uydulu sistem; 2016 yılından sonra gönderilecekler ile 15 yıl ömürlü uydulara sahip olacaktır.
Telefon veya Navigasyon cihazları ile konulama
Telefonumuzdan veya navigasyon cihazlarından konum belirlemek istediğimizde cihazımızın en az 3 uydudan konum sinyali alması gerekmektedir. Uydulardan gönderilen sinyaller dairesel propagasyondur.
2 çemberin kesişimi 2 noktada yer alır ve bu konumu işaret eder. 3 çemberin kesişimi tek noktadır ve tek bir konumu işaret eder.
Fakat sinyaller farkı zamanlarda alındığı için referans bir 4. uydu ile konum tam olarak tespit edilmiş olur. Bu yüzden Dünyanın herhangi bir noktasını en az 4 uydu kapsayacak şekilde hareket etmektedirler.
[rwp-review id=”0″]